Comment

Comment by 卡萊爾的書包 on January 27, 2024 at 3:14pm

Mohd Khalid Taib (1991) telah menggariskan beberapa kategori kecil dalam menentukan sifatsifat cerita atau legenda asal usul sesuatu tempat:

1. Berunsur historiografik: masih rapat dengan fakta-fakta sejarah tempatan
2. Berunsur tokoh istimewa: tokoh yang menjadi pengasas di sesuatu tempat, memiliki kuasa luar biasa seperti memiliki sifat wali atau keramat
   
   3. Berunsur tanda-tanda alam yang masih dapat dilihat pada bentuk-bentuk tertentu pada sisi alam semula jadi
   
   4. Berunsur cerita orang tua-tua: tokoh, aksi watak, latar masa, dan latar tempat lebih mirip kepada apa yang wujud dalam genre cerita rakyat.

Dalam konteks cerita lisan di Malaysia dan Singapura yang dikaji banyak berkaitan dengan ciri ketiga dan keempat iaitu penamaan tempat yang berkaitan dengan bentuk muka bumi seperti Cerita Gunung Mat Cincang di Langkawi yang dikaitkan dengan rupa bentuk gunung dan juga Cerita Pulau Ubin di Singapura yang dikaitkan batu-batu di pulau tersebut. Manakala ciri keempat pula lebih mendominasi cerita-cerita lisan ini kerana kebanyakannya memang kisah-kisah yang mempunyai plot, watak, aksi yang menarik dan mendebarkan. Ciri ini jelas terpapar dalam Cerita Pulau Kusu mengisahkan tentang watak binatang dan manusia yang bertemu dalam keadaan genting di laut, manakala Cerita Merlion di Singapura juga turut memunculkan watak sejenis makhluk aneh yang berjaya menentang kuasa alam. Cerita Mahsuri, Batu Kapal dan Tok Syeikh di Kedah pula menjelmakan watak seorang wanita yang luar biasa, watak gergasi yang boleh menyumpah menjadi batu dan juga watak orang alim yang dianggap keramat. Berikut adalah beberapa cerita lisan berkaitan pelancongan yang dikumpul melalui kajian lapangan / wawancara informan dan juga melalui koleksi yang termuat dalam beberapa laman web.

SINGAPURA CERITA PULAU KUSU (KUSU ISLAND)

Diceritakan pada awal abad ke-19 dua orang pengamal agama telah datang ke Pulau Kusu untuk tujuan pertapaan. Seorang Arab bernama Dato Syed Rahman dan seorang Cina bernama Yam. Suatu hari Yam jatuh sakit. Makanan mereka juga mula kehabisan. Syed Rahman tidak tinggalkan Yam keseorangan dan terus berdoa untuk kesembuhan Yam. Secara tiba-tiba muncul sebuah kapal yang penuh dengan makanan dan Yam pula sembuh sepenuhnya. Mereka anggap pulau tersebut penuh dengan kebaikan.

Dalam satu lagi versi, dikatakan dua orang nelayan, sorang Melayu dan seorang Cina telah dilanda ribut yang kuat dan tercampak ke laut. Namun secara tiba-tiba muncul seekor kura-kura gergasi dan menjelma sebagai sebuah pulau. Nelayan tersebut berjaya naik ke pulau tersebut dan selamat daripada lemas. Untuk membalas jasa kurakura yang dianggap suci itu mereka telah membina tempat ibadat untuk orang Cina dan juga tempat ibadat untuk Orang Melayu di atas pulau tersebut.

CERITA PULAU UBIN

Pada zaman dahulu dikatakan ada tiga ekor binatang iaitu gajah, katak dan khinzir telah mencabar antara satu sama lain untuk berenang menyeberangi ke pantai Johor dari Singapura. Namun mereka berjanji, sesiapa yang gagal akan menjadi batu. Percubaan oleh katak telah gagal, katak akhirnya bertukar menjadi batu dan itulah Pulau Sekudu (Pulau Katak).

Manakala gajah dan khinzir juga gagal menyeberangi dan kedua-duanya bertukar menjadi batu serentak dan itulah terjadinya Pulau Ubin. Nama ubin itu sendiri dikaitkan dengan batu-batu.

Comment by 卡萊爾的書包 on January 25, 2024 at 9:02pm

MERLION

Diceritakan pada suatu malam penduduk yang tinggal di selatan laut Temasek terkejut dengan ribut yang kuat dan ombak yang sangat ganas. Awam hitam telah muncul dan menutup sinaran bulan sehingga keadaan menjadi gelap gelita. Penduduk yang ketakutan hanya mampu berdoa untuk keselamatan mereka.

Namun tiba-tiba kelihatan satu cahaya di tengah laut muncul. Muncul kelibat satu makhluk aneh iaitu separuh badan singa dan separuh ikan sedang mengaum ganas seakan-akan sedang mencabar alam yang gelap itu. Alam terus menyerang makhluk tersebut dengan kilat dan halilintar. Penduduk sangat takut dan tidak pernah melihat fenomena tersebut. Lama-kelamaan alam kembali cerah dan ribut berhenti serta air laut menjadi tenang semula. Makhluk itu meraikan kejayaannya dengan berdiri di atas Gunung Imbiah di Pulau Belakang Mati atau Pulau Sentosa sehingga keesokan harinya. Selepas itu Merlion kembali ke laut dengan meninggalkan jejak yang bercahaya di belakangnya.

Namun demikian, ada versi cerita Merlion yang lain. Merlion itu dikatakan seekor binatang yang ditemui oleh Sang Nila Utama semasa pembukaan Temasek. Kepala singa itu sebagai simbol kemegahan negara, manakala ekor ikan itu sebagai simbol Singapura sebagai pelabuhan terkenal. (dilakarkan berhampiran patung Merlion)

MALAYSIA
CERITA LEGENDA MAHSURI DI PULAU LANGKAWI

Mahsuri merupakan seorang wanita yang telah difitnah oleh seorang penghulu yang bernama Wan Yahaya dan memakai gelaran Datuk Pekerma Jaya.

Punca fitnah adalah atas dasar iri hati isteri penghulu tersebut iaitu Wan Mahora kerana Mahsuri seorang yang cantik dan sering mendapat perhatian ramai

lelaki termasuk suaminya. Mahsuri telah difitnah berkelakuan sumbang dengan seorang perantau ketika suami Mahsuri tiada di rumah. Tanpa usul periksa penghulu telah jatuhkan hukuman bunuh kepada Mahsuri. Semasa ditikam darah putih telah memancut keluar dan ketika itulah Mahsuri telahmenyumpah Langkawi tidak akan aman selama tujuh keturunan.

CERITA GUNUNG MAT CINCANG DI PULAU

LANGKAWI

Dipercayai zaman dahulu ada dua orang yang gagah perkasa. Ada versi mengatakan mereka itu gergasi yang bernama Mat Cincang dan Mat Raya. Suatu masa kedua-dua anak mereka ingin berkahwin.

Maka segala persiapan dan makanan disediakan dengan begitu hebat. Namun tiba-tiba berlaku pergaduhan besar antara Mat Cincang dan Mat Raya. Akibat amukkan itu habis belanga di lempar ke bawah oleh Mat Cincang. Belanga itu jatuh ke bawah dan pecah. Tempat itu sekarang dikenali sebagai Belangan Pecah. Kemudian dilempar juga bekas makanan dan tumpah semua kuah yang telah dimasak. Kuah itu mengalir dan terhimpun di suatu tempat, itulah dinamakan pekan Kuah sekarang.

Mat Raya pula lemparkan cincin pertunangan dan jatuh ke dalam laut. Lalu tempat itu dinamakan Selat Cincin. Selepas itu muncul seorang bernama Mat Sawar yang menenangkan pergaduhan itu. Sebab itulah antara Gunung Mat Cincang dan Gunung Raya, di tengah-tengahnya ada satu Bukit Sawar. （Con't Below）

Comment by 卡萊爾的書包 on January 24, 2024 at 10:28pm

LEGENDA BATU KAPAL DI GUNUNG JERAI, KEDAH

Gunung Jerai di Kedah juga menyimpan pelbagai kisah. Antara cerita legenda Batu Kapal. Dikatakan zaman dahulu ada seekor gergasi yang bernama Sang Kelembai yang boleh menyumpah sesuatu menjadi batu. Antara yang disumpahnya ialah sebuah kapal yang besar. Sehingga sekarang batu besar yang menyerupai kapal masih dapat dilihat di kawasan Gunung Jerai ini. Selain batu berbentuk kapal, kelihatan juga beberapa imej menyerupai kepala manusia, ikan , jari-jari yang besar dan banyak lagi yang kesemuanya adalah batu. Kawasan sumpahan ini dianggap sebagai kawasan atau wilayah.

LEGENDA TOK SYEIKH DI GUNUNG JERAI, KEDAH

Selain wilayah hitam, di Gunung Jerai juga ada wilayah putih. Wilayah ini dianggap dihuni oleh orang alim yang bernama Syeikh Abdullah Yamani. Kawasan ini ada sebuah padang yang

agak luas dan juga sebuah telaga yang dikaitkan dengan tempat tinggal Syeikh tersebut ketika beliau datang ke Gunung Jerai. Kawasan padang tersebut dikatakan tempat beribadat dan dianggap suci. Namun Syeikh itu mula ghaib selepas ada pihak luar mula mengunjungi tempat tersebut untuk tujuan khurafat. Walau bagaimanapun, akan berlaku beberapa kejadian aneh di kawasan itu jika ia cuba disalahgunakan. Sehingga kini kawasan lapang berbatu itu dipanggil ‘Padang Tok Syeikh’.

KAEDAH PAPARAN CERITA LISAN UNTUK TARIKAN PELANCONGAN
CERITA LISAN DALAM LAMAN WEB PELANCONGAN

Cerita-cerita lisan yang dipaparkan di atas secara khusus telah digunakan sebagai salah satu sumber tarikan pelancongan di beberapa tempat di Malaysia dan Singapura. Walaupun peranannya tidak standing dengan promosi besar-besaran yang dilakukan agensi berkaitan, namun penggunaancerita lisan ini mampu memberikan keunikan kepada tempat-tempat yang berkenaan. Makalah ini cuba mempamerkan dan membuktikan bahawa cerita-cerita lisan ini benar-benar telah digunakan sebagai promosi pelancongan dan bukan atas dasar interpretasi atau andaian semata-mata untuk mengaitkan fungsi tersebut.

Cerita-cerita lisan ini telah dimasukkan dalam beberapa laman web tertentu yang mempromosikan pelancongan secara khusus. Kebiasaannya setiap tempat yang menjadi tumpuan pelancong pastinya ada laman webnya tersendiri untuk mempromosikan tempat berkenaan. Justeru, ada beberapa laman web sedemikian yang memasukkan cerita lisan atau legenda berkaitan tempat yang sedang dipromosikan itu. Dalam era kontemporari kini, penggunaan media baru seperti web pelancongan ini sangat berkesan kepada khalayak umum atau kumpulan sasaran. Maklumat lengkap, warna-warni dan segala bentuk promosi mampu menarik perhatian umum.

Maka, cerita lisan yang dimasukkan bersama di dalamnya menjadikan tempat itu lebih unik dan istimewa untuk menggamit pelancong.

Seorang sarjana folklore dari Barat, Alan Dundes pernah membayangkan situasi di mana cerita lisan atau folklore itu akan sampai kepada khalayak dengan penggunaan teknologi baru.

Pada pandangan beliau, teknologi itu tidak akan mengubah apa itu folklore tetapi hanya mengubah cara penyampaian kepada khalayak generasi baru sahaja (lihat Trevor 2009:29):

Alan Dundes was among the fi rst folklorists during the 1970s to spot the computer’s leavening folklore. “So isn’t stamping out folklore; rather it is becoming a vital factor in the transmission for the generation of new folklore and it is providing an exciting source of inspiration for the generation of new folklore”.

Comment by 卡萊爾的書包 on January 23, 2024 at 10:51pm

Di Singapura, cerita lisan tentang Merlion telah dimuat naik dalam laman web Pulau Sentosa. Pulau Sentosa yang sangat terkenal sebagai tumpuan pelancong turut ketengahkan cerita lisan dalam web mereka sebagai salah satu tarikan kepada tempat berkenaan. Khalayak umum atau bakal pelancong yang melihat web tersebut secara tidak langsung akan mengetahui serba ringkas tentang kisah makhluk aneh tersebut. Cerita-cerita aneh sedemikian sedikit sebanyak akan menambah minat dan mendorong pelancong untuk melihatnya lebih dekat. Pengetahuan dan maklumat tentang cerita ini bukan sahaja terbatas kepada warga Singapura tetapi teknologi maya sedemikian mampu menerobos ke seluruh dunia.

RAJAH 1. Laman Web Pelancongan Berkaitan Merlion

Kisah Pulau Ubin tentang perlumbaan binatang menyeberangi laut antara Singapura dan Johor juga turut ditonjolkan dalam salah satu web mempromosi pelancongan di Pulau Ubin. Dalam web http://www.wildsingapore.com secara jelas memaparkan cerita tersebut pada bahagian atas web tersebut.

Cerita lisan yang turut berkaitan dengan bentukbentuk batu yang terdapat di Pulau Ubin tersebut sememangnya unik untuk diketahui oleh pelancong.

Keadaan batu-batu di situ seolah-olah ada cerita di sebaliknya. Dalam konteks ini cerita lisan itu dapat divisualisasikan melalui unsur alam yang wujud di sekitar pulau berkenaan.

Comment by 卡萊爾的書包 on January 23, 2024 at 10:51pm

Selain itu di Singapura juga dilihat turut memasukkan Kisah Pulau Kusu dalam web pelancongan mereka tentang Pulau Kusu. Cerita tentang dua orang nelayan yang diselamatkan oleh seekor kura-kura gergasi yang akhirnya mereka membina tempat ibadat di tempat tersebut sebagai tanda kesyukuran menjadikan promosi tempat tersebut bertambah menarik. Hal ini disebabkan pulau itu sekarang memang terkenal dengan tempat ibadat dan sering dikunjungi oleh orang ramai dan pelancong. Dalam konteks ini, cerita lisan secara tidak langsung menjadi salah satu sumber maklumat terhadap keadaan sesuatu tempat.

Keadaan sama turut berlaku di Pulau Langkawi, Malaysia. Promosi besar-besaran terhadap kereta
kabel (skycab) di Gunung Mat Cincang turut memuatkan cerita lisan Mat Cincang dalam beberapa web pelancongan yang berkaitan. Kisah tersebut dimasukkan secara lengkap dan boleh dibaca dengan mudah oleh khalayak apabila mengakses laman web tentang tempat tersebut. Kisah yang menceritakan tentang Gunung Mat Cincang yang pernah dihuni oleh Mat Cincang dan juga pernah berlaku pertempuran di atas sana menjadi unik kerana kereta kabel itu akan bergerak dari kaki gunung hingga ke puncak Gunung Mat Cincang. Secara tidak langsung mereka yang mengetahui cerita lisan tersebut pastinya akan terasa nostalgia kejadian silam apabila berada di puncak gunung tersebut.

Perbualan secara tidak formal dengan beberapa orang tempatan di kawasan kaki gunung Mat Cincang juga mendapati cerita tersebut cukup terkenal di kalangan masyarakat tempatan. Menurut mereka, pelancong luar yang datang ke situ danyang pernah membaca cerita berkenaan pasti akan bertanyakan kisah tersebut kepada mereka.

Informan, Mat Bin Ali (69 tahun) seorang penduduk di Pulau Tuba Langkawi juga mengakui bahawa cerita lisan Mat Cincang itu memang asli dan sudah sekian lama diketahui oleh orang Langkawi.

Malah bagi beliau, cerita lisan tersebut sebenarnya lebih besar dan hebat berbanding Cerita Mahsuri kerana berasaskan cerita Mat Cincang, ia mampu

menerangkan beberapa nama asal tempat lain seperti Ayer Hangat, Kuah, Belanga Pecah dan beberapa tempat lagi. Berikut adalah beberapa laman web pelancongan yang memuat naik kisah tersebut.

Comment by 卡萊爾的書包 on January 23, 2024 at 8:43pm

CERITA LISAN DALAM BENTUK REPLIKA DAN CATATAN DI KAWASAN PELANCONGAN

Makalah ini juga akan memaparkan bagaimana cerita lisan ini telah dijelmakan dalam bentuk replika besar di beberapa tempat pelancongan utama di Pulau Langkawi, Gunung Jerai di Malaysia dan juga beberapa lokasi di Singapura. Sebagai contoh di Pulau Langkawi, legenda Mahsuri itu masih dapat dihayati ceritanya apabila dibina Kota Mahsuri yang di dalamnya terkandung Makam

Mahsuri dan juga replika rumah Mahsuri yang dibina berasaskan saiz rumah sebenar. Manakala di sebelah makamnya pula dicatatkan kisah tersebut

supaya mudah dibaca oleh pelancong. Menurut Ku Ahmad Ku Sulong (67 tahun) yang turut dilantik menjadi jurucakap di Kota Mahsuri berkenaan, pelancong dan pelawat yang datang ke situ pastinya akan meminta beliau menceritakan kisah Mahsuri tersebut sambil melawat di makam dan juga rumah Mahsuri tersebut. Menurut beliau, cerita Mahsuri akan terus kekal kerana wujudnya tempat-tempat tersebut.

FOTO 1. Makam dan Replika Rumah Mahsuri；Sumber: Koleksi penulis 

Kawasan pelancongan di Gunung Jerai juga tidak ketinggalan menggunakan cerita lisan sebagai sumber pelancongan. Legenda Tok Syeikh dan Legenda Batu Kapal telah dimunculkan dalam bentuk catatan dan binaan di puncak Gunung

Jerai tersebut. Cerita-cerita lisan di Gunung Jerai, Kedah pernah dibincangkan oleh Mohamad Luthfi Abdul Rahman (2013) dan dikaitkan dengan dua kawasan di gunung tersebut. Cerita Legenda “Tok Syeikh” dikaitkan dengan satu kawasan yang baik dan selamat, manakala cerita legenda “Batu Kapal” dikaitkan dengan sumpahan dan kawasan yang terlibat itu dianggap kawasan yang bahaya.

Gambaran kehadiran Tok Syeikh, seorang alim yang dipercayai mempunyai keramat ditampilkan melalui sebuah telaga atau perigi yang dipercayai digunakan

oleh Tok Syeikh ketika berada di puncak Gunung Jerai suatu masa dahulu. Cerita lisan ini juga turut dicatat dengan jelas dalam Muzium Sejarah Gunung Jerai. Kisah Batu kapal dan Tok Syeikh antara yang dipaparkan dan menarik perhatian pengunjung selain daripada maklumat-maklumat umum Gunung Jerai.

Cerita Lisan sebagai Sumber Pelancongan

Kaedah yang sama turut dikongsi oleh negara Singapura apabila mereka turut membina replika besar yang berkaitan langsung dengan cerita-cerita lisan di sana. Kisah Merlion yang menampilkan watak singa dan berekor ikan serta kisah Pulau Kusu yang unik dengan watak kura-kura gergasi telah diabadikan dalam binaan yang sangat menarik di kawasan pelancongan Pulau Sentosa dan Pulau Kusu (lihat foto 4 dan 5).

Comment by 卡萊爾的書包 on January 23, 2024 at 8:41pm

Wujudnya replika tersebut seolah-olah cerita lisan itu terus ‘diceritakan’ kepada khalayak umum atau pelancong yang melawatdi kawasan berkenaan. Bentuk patung yang aneh sedemikian akan mengundang ghairah pelancong untuk mengetahui apakah cerita sebenar di sebalik replika itu. Dalam situasi sedemikian, pastinya seperti di Malaysia, cerita lisan Merlion dan Cerita Pulau Kusu di Singapura akan terus diingati ramai.

RUMUSAN

Berdasarkan tinjauan dan penelitian awal terhadap hubungan cerita lisan dan pelancongan di Malaysia dan Singapura, didapati cerita lisan masih lagi relevan dan berfungsi di era kontemporari ini.

Walaupun cerita-cerita lisan ini telah lama wujud dan ada sesetengahnya jarang didengari umum,

namun dengan penggunaannya di sektor promosi pelancongan seolah-olah ia mendapat sinar semula. Khalayak umum yang bukan peminat atau penggiat sastera juga berpeluang mengetahui cerita berkenaan secara menyeluruh kerana ia telah dipapar secara terbuka melalui web dan pembinaan replika secara besar-besaran.

Tinjauan awal ini juga mendapati bahawa Malaysia dan Singapura secara jelas masih tidak melupakan cerita-cerita lisan ini walaupun kedua[1]dua negara sama-sama bersaing dalam industri, pelabuhan, perniagaan antarabangsa dan lain-lain pendekatan komersil untuk menambah hasil negara.

Walaupun jika dipandang dari jarak jauh seakan[1]akan cerita-cerita lisan ini telah terkubur dalam kenangan generasi tua di zaman ini dan mustahil untuk diangkat bersama perkembangan pesat kedua[1]dua negara, namun hakikatnya ia masih relevan dan tetap bermanfaat sehingga ke saat ini dalam industri pelancongan.

Selain bersama-sama menjaga korpus cerita lisan ini, Malaysia dan Singapura juga dilihat berkongsi kaedah dalam menggunakan cerita-cerita lisan ini untuk industri pelancongan. Penggunaan media baru seperti web dan portal sangat menyerlah

dalam promosi kedua-dua negara. Ia memang selari apabila telah dipamerkan beberapa sebagai bukti tentang wujudnya usaha memuat naik cerita-cerita tersebut khusus terhadap pelancongan. Kaedah yang menggunakan teknologi ini seakan-akan menunjukkan cerita lisan itu telah berpindah dan menyebar ke pelosok yang lebih jauh dan tidak lagi terbatas dalam kelompok masyarakat persekitarannya sahaja.

Pembinaan replika yang berkaitan dengan watak-watak dalam cerita lisan ini juga turut membuktikan bahawa ia digunakan secara serius untuk mempromosikan sektor pelancongan sama ada di Malaysia atau Singapura. Usaha yang dilakukan di Taman Legenda Langkawi dan juga di Pulau Sentosa dan Pulau Kusu di Singapura membuktikan adanya siratan halus dan mendalam antara cerita dan pelancongan. Projek-projek yang menelan belanja yang tinggi sedemikian tidak

akan dilakukan jika ia tidak memberi pulangan yang baik melalui kedatangan pelancong. Dalam keadaan ini, dua manfaat yang paling ketara ialah yang pertama; korpus cerita lisan yang penting dan terkenal akan terpelihara serta terus kekal bersama binaan replika tersebut, yang kedua pula; dapatlah dibuktikan sesungguhnya cerita lisan masih lagi memberi manfaat kepada Malaysia dan Singapura di era kontemporari ini.

（Cerita Lisan sebagai Sumber Pelancongan: Suatu Perbandingan di Malaysia dan Singapura ; Oral Story as Source for Tourism: A Comparative between Malaysia and Singapore ；by Mohamad Luthfi Abdul Rahman；International Journal of the Malay World and Civilisation (Iman) 3(3), 2015: 19 - 27 [http://dx.doi.org/10.17576/IMAN-2015-0303-02])

Comment by 卡萊爾的書包 on November 13, 2022 at 7:19pm

叙事是什麽？

故事與人類認知與行為都有關連，描述人類行為的目的、地點、情況與後果。

1.敘事文本的要素

米克·巴爾 (Mieke Bal) 指出敘事是敘述文本 (Narrative Text)，包含：故事 (story)、素材 (fabula)、事件 (event)、行為者 (actors) 與行為 (to act)。敘事是敘述代言人用一種特定的媒介，諸如語言、形象、聲音、建築藝術，或其混合的媒介敘述 (講) 故事的文本。

故事 (story) 是特定的方式表現出來的素材。素材 (fabula) 是按邏輯和時間先後順序，串聯起來的一系列由行為者所引起或經歷的事件。事件 (event) 是從一種狀況到另一種狀況的轉變。行動者 (actors) 是履行行為動作的行為者。他們並不一定是人。行動 (to act) 在這裡被界定為引起或經歷一個事件。35

2.敘事命題與故事中的角色功能

茨維坦．托多洛夫綜合各家論述，借用語言學中的關鍵術語，對最小敘事單元、序列和文本進行了描述。他認為敘事中的最小單位是一些基本命題，可以是表示行動元 (行動者, actor) 的命題，如：「X 是國王」，也可以是表示動作的命題 (行為動作的描述)，如「X 娶了 Y」。36

結構語義學者格雷馬斯在行動元理論方面，提出三對六種「行動元 (actants)」概念，做為故事中的角色功能 37：

(1)與願望、探求和目標相對應的主體 (subject，實施行動的媒介) 和客體 (object 行動的對象和目的)；

(2)與交流相對應的發送者 (sender，引發或促動事件) 和接收者(receiver，從事件中受益或注明事件效果)；

(3)與輔助支持或阻礙相對應的幫助者 (helper，支持協助主體推進或深化事件) 和阻撓者 (opponent，通過反對主體與主體競爭去延緩或阻礙事件)。

3.林家花園的敘事文本與命題

Comment by 卡萊爾的書包 on November 13, 2022 at 7:19pm

根據格雷馬斯的「行動元」概念，林家花園故事裡的行動元是：

(1)主體和客體：以角色扮演的方式來說故事，主體是掉入古代林家花園的遊戲者 (Alice)；客體是園林裡各種虛擬的人 (如林老太太、書生) 與物 (如苦楝樹精、兔子老闆、消失的貓)。

(2)發送者和接收者：在電腦網路世界裡，遊戲者既是發送者、也是接收者；

(3)幫助者和阻撓者：兔子老闆和消失的貓是幫助者，林老太太、書生是阻撓者。

至於故事情節背景與脈絡，則用提問的方式提出某些開放性的問題，並以情境動畫來提供故事的情境背景。在線上學生可以直接進入開放式言說 (太陽符號)，或選擇一個說故事時序 (進入現在、過去或未來)。


35 米克．巴爾 (Mieke Bal) 著、譚君強譯《敘述學：敘事理論導論》（Narratology: Introduction to the Theory of Narrative)，北京：中國社會科學出版社，1995 年 11月。

36 托多洛夫以擬語言學的方式建構的敘事圖式，將敘事文本看成放大的句法結構，敘事句法的二個基本單位為命題和序列，故事至少由一個序列構成，序列由一系列的命題構成。命題是最基本的敘事單位，由專有名詞和動詞構成。專有名詞代表人物的身份地位，動詞代表故事的發展與變化 (敘事轉化)，每一動詞意味著一次行動。連續與轉化為敘事的二個基本原則。參 Selden, R. A Reader's Guide toContemporary Literary Theory [M]. Kentucky: University Press of Kentucky, 1986. p59

37 格雷馬斯 (A.J.Greimas) 著、吳泓渺譯《結構語義學方法研究》，北京：三聯書店，1999 年 7 月初版。他從語義學出發，將敘事分為四層：(1) 深層結構 (語義方陣)；(2) 敘述結構 (基礎語法和表層語法)；(3) 話語結構 (角色、主題)；(4) 語言表達。參 Selden, R. A Reader's Guide to Contemporary Literary Theory [M]. Kentucky: University Press of Kentucky, 1986. p59-61.

（見：劉 渼·創意說故事後敘事教學（14））

Comment by 卡萊爾的書包 on November 9, 2022 at 12:27pm

王鼎鈞《講故事》

有一天，楊老師在校園裏碰見幾個學生。他留在那裏跟學生閑談了一會兒，談到國文的時候，楊老師希望他們對國文教學發表一點意見。學生說：“別的老師教國文，常常講故事給大家聽，老師您教國文，祇講是非法，您為甚麼不講故事給我們聽呢？”楊老師說：“好，下一堂我就講故事。”

當當當，上課了。學生們都知道楊老師要講故事了，一個個睜大了眼睛等著聽。楊老師走上講台，宣布這一堂要講故事，底下有人情不自禁地鼓掌；在掌聲中，楊老師發下一份講義，學生打開講義一看，裏面是一篇文章，題目是“為學一首示子侄”。

又是論說文嘛！學生立刻覺得失望，一齊喊道：“老師講故事！老師要守信用！”楊老師微微一笑，用手指指著講義說：“當然守信用，當然講故事，你們把講義看一遍，講義裏面就有故事。”學生們從頭到尾看下去：

天下事有難易乎？為之，則難者亦易矣；不為，則易者亦難矣。人之為學有難易乎？學之，則難者亦易矣；不學，則易者亦難矣。

吾資之昏，不逮人也；吾材之庸，不逮人也。旦旦而學之，久而不怠焉；迄乎成而亦不知其昏與庸也。吾資之聰，倍人也；吾材之敏，倍人也，屏棄而不用，其昏與庸無以異也。然則昏、庸、聰、敏之用，豈有常哉？

蜀之鄙，有二僧：其一貧，其一富。貧者語於富者曰：“吾欲之南海，何如？”富者曰：“子何恃而往？”曰：“吾一瓶一缽足矣。”富者曰：“吾數年欲買舟而下，猶未能也。子何恃而往？”越明年，貧者自南海還，以告富者，富者有慚色。西蜀之去南海，不知幾千裏也；僧富者不能至，而貧者至焉。人之立志，顧不如蜀鄙之僧哉。

是故聰與敏，可恃而不可恃也。自恃其聰與敏而不學，自敗者也。昏與庸，可限而不可限也。不自限其昏與庸，而力學不倦，自立者也。

等學生看完這篇文章後，楊老師就開始了他的講授：

同學們，你們都喜歡聽故事，我也喜歡聽故事，幾乎人人都喜歡聽故事。故事，它有一種特殊的魅力，吸引我們，使我們註意它，喜歡它，聽完了還一直想它。故事的這種魅力是從那兒來的呢？原來故事能發生兩種作用：第一，它能給我們趣味，第二，它能啟發我們的思想。它既然能夠啟發我們的思想，那麼它的作用，跟一篇論說文的作用，在某一點上，可以聯合起來。就像本文作者彭先生，他寫一篇文章給他的子弟們看，他要告訴那些年青人求學不要怕困難，天下無難事，只怕心不專，祇要你不怕困難，專心去做，即使自己的條件差一點，也總有成功的一天。彭先生要寫的，是一篇論說文，可是，他發現有一個故事，這個故事教人家聽了以後可以發生一種感想，覺得做事不應該怕困難，覺得人祇要努力去做，就是自己的條件差一點也一定能夠成功。彭先生覺得那個故事所能發生的作用，跟他要對子弟們所發的議論，可以聯合起來，他就在這篇“為學一首示子侄”裏面把這個故事用上了。他說，西蜀偏僻的地方，有兩個和尚，他們都想到南海朝聖。其中有一個和尚很有錢，有錢的人打有錢人的算盤，由四川到浙江，路是這麼遠，一路上的花費是這麼多，朝聖談何容易！另外一個和尚很窮，窮人有窮人的辦法，他用自己的兩只腳往前走，假定一天能走五十裏，十天就是五百裏，一百天就是五千裏，花上一年的功夫，來去不成問題。他也不要甚麼路費，路上餓了向人家討飯吃；和尚討飯不叫討飯，叫化緣，化緣並不是丟人的事情。結果，有錢的和尚沒能夠去，窮和尚倒朝聖回來了。這不是天下無難事嗎？這不是不問困難不困難，只問肯幹不肯幹嗎？

前面我們說過，故事不但可以啟發我們的思想，更可以給我們很多趣味，用故事來配合說理，一方面使你的道理說得更清楚，一方面也可以使你的文章更吸引人。有一次，孟子對他的學生說，天地間的事情，都不能勉強速成。為了配合他的道理，他說了一個故事，他說：有一個種田的人，嫌自己田裏的稻子長得太慢，就伸手去拔，拔過之後，稻苗立刻高了一些，他覺得這個辦法很好，就把自己田裏的每一棵稻苗都拔高了。他費了很大的力氣；可是第二天，太陽一曬，稻苗都死了。你看這不是不能勉強速成嗎？戰國時候，趙國要去攻燕國，有一個人名叫蘇代，他認為趙國不應該攻打燕國，如果燕、趙兩國自相殘殺，得好處的還不是別人嗎？他說了一個故事來配合他的理論。他說：河邊上有一個蚌曬太陽，他張開蚌殼露出他的肉，一只水鳥看見了，覺得蚌肉很好吃，伸嘴去啄，蚌就連忙把蚌殼合起來，恰巧把水鳥的嘴夾住了。蚌心裏暗暗的想：我要看著你餓死！水鳥心裏也暗暗的想，我要看著你被太陽曬死！誰知道旁邊來了一個漁翁，把他們倆個都捉了去。你看，趙國如果攻打燕國，不也正是給別人制造機會嗎？還有，像耶穌，他是一個大宗教家，他說服很多人信從他，他很會利用小故事傳教。他留下的小故事很多，舉一個例子吧，他說：一個人有兩個兒子，大兒子安份守己，小兒子鬧著要分家，父母沒辦法，只好把財產分給他。他帶了所有的錢，到外面去旅行，花天酒地，把所有的錢都花光了，最後落得了給人家放豬為生，有時候肚子餓了，就吃豬吃的東西。有一天，他徹底覺悟了！他要回到父母的身邊去，接受任何處罰。他跪在父親面前，痛哭流涕，他的父親完全原諒了他，恢覆他在家庭裏面原來的地位。這就是有名的浪子回頭的故事，耶穌說這個故事，勸人勇敢的悔改信教。

說故事本來是小說家的拿手好戲，在小說家看來，天地間充滿了小故事。不錯，天地間的故事的確不少，人人都能發現故事，小說家所能發現的比別人多。不過，小說家發現了一個故事，比較偏重那個故事的過程，而寫論文的人比較偏重那個故事所能啟發的思想。從前，孔子經過泰山附近，遇見一個寡婦在哭，孔子對那個不幸的婦人表示同情，那位太太說：“這兒有老虎，常常出來吃人，我的兒子被老虎吃掉了，我的丈夫也被老虎吃掉了，我的命好苦啊！”問她為什麼不早一點搬家？她說：“這裏做官的人，對待老百姓還算不太刻薄。”孔子對他的學生說，“你們記著啊！做官的人如果壓迫老百姓，那是比老虎還要可怕呢！”還有，在戰國時候，有一個人，名叫鄒忌，他自己覺得他是個漂亮的男人，可是他不知道，他究竟是不是全國最漂亮的一個。他拿這個問題去問他的太太，去問他的姨太太，又問來拜訪他的客人，他們異口同聲的回答說：“在咱們齊國，只有鄒先生您是最漂亮。”起初，鄒忌也相信了；可是經過他自己的觀察比較，他發現自己實在並沒有那樣漂亮，實際上別人怕他，愛他，或者是有求於他，才說他是頂漂亮的人，來討他的喜歡。他由這件事情，發生了一個感想。他認為，一個人稍稍有點地位以後，就會有很多人來欺騙他；國王是地位最高的人，他要受多少人的包圍和欺騙啊！他那兒有機會聽老實話啊！他把他的感想，告訴了齊威王，也打動了齊威王，促成了齊國的政治改革。孔聖人和鄒忌，都是理論家，不是小說家，他們用寫論文的眼光發現故事；用寫論文的頭腦處理故事；練習寫論文的人，不妨跟他們學習。昨天的報紙上有一個小故事，昨天是星期天，台北市成都路行人很多，有一位小姐，忽然被一個男人攔住了。男的說：“高跟鞋脫下來，還我的！”女的沒有辦法，只好把鞋脫下來，自己赤著腳走路，到鞋店裏去買鞋。這是怎麼回事呢？原來那個男的曾經追求那個女的，送給女朋友一雙高跟鞋，後來，女的另外有了男朋友，原來那個男的很不高興，昨天在馬路上當街脫鞋，算是他的報覆。這條新聞登在報上，寫小說的人可以看見，寫論文的人也可以看見，各人有各人的用處。寫論文的人，在討論男女戀愛問題的時候，就可以利用這個小故事來吸引讀者、啟發讀者。

• ‹ Previous
• 1
• 2
• 3
• 4
• 5
• …
• 8
• Next ›
• Page